Bijenzwerm in de haag
Om het hek, tussen de takken van de vlinderstruik. Een lastiger plek hadden ze niet kunnen kiezen, de tienduizenden bijen die achter in het stadstuintje waren geland. En ik mocht ze hebben, als ik ze in de mand kon krijgen. Voor een beginnend imker een lastige klus.
De zwerm scheppen
Hoe doe je dat dan? Je vraagt hulp aan een ervaren imker, die voorzichtig de bijen in de kieps (het imkerwoord voor een mand waarin je bijenzwermen schept) veegt, terwijl ik er naast sta en met een soort blaasbalg een beetje rook over de bijen blaas. De bijen gaan waar de koningin is, dus zodra zij in de mand zit, komen de andere bijen er vanzelf bij. En dan kun je, als het na een uurtje wat rustiger is geworden, het volk ophalen en naar zijn nieuwe bestemming brengen.
We vegen zoveel mogelijk bijen in de kieps
en de rest verzamelt vanzelf bij de koningin
Nu heb ik dus ineens drie volken. Drie flinke bijenvolken met tienduizenden bijen elk, die druk in en uit vliegen, de boel schoonhouden en stuifmeel en nectar halen. Ik durf er niet met blote handen in. Van bijensteken krijg ik vreselijke zwellingen, dus ik hul me van top tot teen in pak, laarzen, broek en handschoenen bij alles dat ik met de bijen doe. Later, als ik expert ben, dan durf ik misschien ook wel met blote handen. Maar voorlopig niet.
Van de kieps
naar de nieuwe kast
Vorig jaar had ik zelf een zwerm, van mijn eigen volk. Het was een spectaculair gezicht. Alle bijen gingen naar buiten en ze stegen op en zoemden rond. Steeds hoger, tot ze zo’n tien meter boven de spoordijk uitkwamen. Ze hadden er vandoor kunnen gaan, maar dat deden ze gelukkig niet. Ze streken neer in een boom vlakbij de kast en waren, met ervaren hulp, makkelijk van de tak te schudden.
Van de nieuwe zwerm is de herkomst onduidelijk. Niet van de imker die me geholpen heeft, maar er zijn meer imkers in de buurt.
De bewoonster van het huis heeft de zwerm zien vliegen. Ze was in de slaapkamer op de eerste verdieping toen de lucht verduisterde. Een zwarte wolk die langsvloog, zo groot dat hij drie tuinen besloeg. Hitchcock had er wel raad mee geweten. Zij blijf echter rustig en deed nuchter de ramen dicht.
Wat doe je als je zo’n zwerm ziet?
- raak niet in paniek. Het ziet er heel indrukwekkend en best griezelig uit, maar de bijen hebben het niet op jou voorzien. Ze zijn op zoek naar een rustplekje om daarna te beslissen waar ze definitief naar toe willen. Voor ze vertrokken hebben ze zich helemaal vol met honing gezogen. Daardoor kunnen ze niet zo goed steken. Hun achterlijf (waar de angel zit) buigt namelijk niet zo lekker met een volle maag. Probeer zelf maar eens te bukken als je net gegeten hebt.
- als ze een plekje gevonden hebben, trekken de bijen uit de zwerm ernaartoe. Zodra de koningin erbij zit, wordt de zwerm steeds rustiger. De bijen vormen een tros, net als druiven. De koningin en de jonge bijen zitten binnenin de tros en de oudere bijen vormen een beschermende laag eromheen.
- laat de tros met rust en bel een lokale imker of iemand van de bijenvereniging. Hier in de West-Betuwe hebben we een heuse zwermcoördinator, die de zwermen verdeelt over geïnteresseerde imkers.
- het kan trouwens heel goed dat de zwerm besluit om verder te trekken. De imker zal daarom pas na vijven de zwerm komen ophalen. Want ’s avonds vliegen de bijen niet.
Wil je wat extra’s doen voor de bijen? Zaai dan wat bloemen, of haal je gemeente over om braakliggende stukken in te zaaien met speciale bloemenmengsels. Want hoe gevarieerder de bloemen, hoe beter het met de bijen gaat.
xx Caroline
Het bericht Hoe vang je een bijenzwerm? verscheen eerst op Carolaan.